İşveren ve çalışanlar açısından tüm olumsuzlukları azaltmak ve önlemek adına uluslararası kabul gören ISO 45001 standardı vardır.
Her sektörün kendine özgü bazı emniyetsiz koşulları ve riskleri mevcuttur. Dünya genelinde her gün, önlenebilir iş kazaları ve hastalıkları nedeniyle binlerce çalışan yaşamını yitirmektedir. Çalışma hayatında günümüz şartlarında günlük olarak ölen toplamda yaklaşık 8 bin kişidir. Bu da tüm dünyada yılda 2,8 milyondan fazla insanın kaybına yol açar. Yaşanan tüm bu kazalar, maddi ve manevi kayıpların yaşanmasına neden olur. Bunun yanı sıra ayrıca hem ülke hem de işverenler açısından ekonomiyi olumsuz yönde etkilemektedir.
İçindekiler
ISO 45001 Standardı Nedir?
Günümüz çalışma hayatının en büyük problemlerinden biri, çalışanlar açısından tam sağlıklı ve güvenli bir çalışma alanı oluşturulamamasıdır. Özellikle başta ülkemiz olmak üzere birçok ülke, sanayileşme yolunda hızla gelişmekte ve ilerlemektedir. Ancak tüm bu ülkelerde, iş sağlığı ve güvenliğine dair bazı sorunlar hâlâ ortaya çıkmaktadır. Bu problemler ise çalışanlar açısından hem sağlık riski oluşturmakta hem de iş verimini olumsuz yönde etkilemektedir.
Devlet tarafından şirketlerin çalışanlar için daha sağlıklı ve güvenli hale getirilmesi adına ise kanunlarla bazı uygulamalar zorunlu hale getirilmiştir. İşte tam bu noktada, daha önceleri OHSAS 18001 standardının yenilenmesiyle ortaya çıkan ISO 45001 standardı karşımıza çıkmaktadır. İş Sağlığı ve Güvenliği Yönetim Sistemi Standardı, 12.03.2018 tarihinde BS OHSAS 18001 İngiliz standardının yerini almıştır. Böylelikle 18001’den 45001’e Eylül 2021’in sonunda geçiş tamamlanmıştır. Bu sebeple eski standarda göre mevcut olan sertifikalar geçerliliğini kaybetmiştir.
Uluslararası kabul gören bu standart, bu zorunlulukları yerine getirmeye yardımcı olmasının yanı sıra tetkik edilebilmektedir. Temel amacı ise iş sağlığı ve güvenliğine dair yasal mevzuatlar doğrultusunda, işletmelerdeki olası riskleri önlemek veya minimize etmektir. Böylelikle daha güvenli ve daha sağlıklı bir çalışma ortamı yaratarak bu ortamı yönetebilmektedir.
ISO 45001 Belgesi Ne İşe Yarar?
Bazı ülkeler, zaten iş sağlığı ve güvenliği açısından çok katı yasalara sahiptir. Ancak ISO 45001, şirket veya kuruluşun iç süreçlerine yasal gereklilikleri dahil edebilmelerini sağlar. İş sağlığı ve güvenlik açısından etkili ve şeffaf süreçler oluşturarak üst düzeyde güvenlik sağlamaya yardımcı olmaktadır. Bununla birlikte risk değerlendirme, risk yönetimi, tehlike tanımlama, çalışma politikası, çalışan danışmanlığı ve katılımı sertifikanın temel alanlarıdır. Ayrıca bu sertifika ile iş sağlığı ve güvenliğine dair yasal konulara odaklanılabilmektedir.
ISO 45001 belgesinin sağladığı avantajlar şu şekilde sıralanabilir;
- Mevcut iş sağlığı ve güvenliği açısından eksiklikleri verimli ve başarılı bir şekilde tespit eder. Böylelikle bu eksiklikleri gidermeye yardımcı olarak olası iş kazaların veya güvenlik sorunlarının önlenmesini sağlar.
- İşgücü sağlığını iyileştirebilirken, zihinsel ve fiziksel stresi azaltarak motivasyonu güçlendirir.
- Bir şirket hukuki açıdan güvenliklerini sağlamlaştırarak daha fazla yasal kesinlik sağlayabilir.
- Kalifiye işçi açısından rekabet avantajını arttırır.
- Hastalık izinlerini önemli ölçüde azaltmaktadır. Sonucunda hem maliyetten tasarruf etmeyi hem de sürekli daha fazla üretken olmayı sağlar.
- Çalışanların güvenlik açısından farkındalığını ve bilincini artırır.
- Mevcut yönetim sistemine entegre edilebilmektedir.
Üst düzey yapıya sahip sertifika, diğer modern yönetim sistemlerinin temel yapısıdır. Kısacası şirketteki riskleri azaltan bu standart, çalışanların güvenliğini arttırmaktadır. Böylece kuruluşlarda çalışma şartları açısından daha iyi ve daha güvenli bir çerçeve oluşturmaktadır. Ayrıca şirketlerin kurumsal imajını güçlendirirken, firmadaki olası iş kazalarını önlemeye ve azaltmaya yardımcı olur.
ISO 45001 Belgesi Nasıl Alınır?
Çalışanlar için güvenli bir ortamın oluşturulmasını teşvik eden ISO 45001 sertifikasına tüm işletme ve kuruluşların sahip olması mümkündür. Belgeye sahip olmak isteyen işletmelerin, öncelikle kısaltması ISO olan Uluslararası Standardizasyon Örgütü’nün belirlediği kriterlere uygun olmaları gerekir. Bunun yanı sıra ayrıca şirketlerin bu yeterliliklerini de kanıtlamaları gerekir. Bir işletmenin bu belgeyi alması için ilk yapması gereken belirtilen prosedürlere uygun bir şekilde gerekli ilkeleri yerine getirmesidir. Ardından ise bu ölçütlerin yeterlilik oranını kontrol etmelilerdir. Eğer bu oran yetersiz gelirse eksik olan yönetmelik ve prosedürleri tamamlamaları gerekir. Son olarak da teftiş ve denetleme sürecini başarılı bir şekilde geçmeleri gerekir.
ISO sertifikalandırma kuruluşları, tüm bu aşamaların ardından şayet firmanın belge almak için yeterli düzeyde olduğunu düşünüyorsa işletmeye belge verilmektedir. Aksi takdirde kuruluş, işletmeden ikinci bir denetlemeye gidene kadar eksikliklerini tamamlamasını istemektedir. Bununla birlikte şirket, sertifika hazırlıklarının tamamlanmasıyla yaklaşık 7 gün sonra belgeyi alabilmektedir. Yalnız bu süreçte en önemli nokta ISO yönetim sisteminin kurulmasıdır. Aynı zamanda tüm yönetmelik ve prosedürlere uymaya özen gösterilmelidir. Eksiksiz olarak tamamlanan başvuru belgelerinden sonra 5-7 gün içerisinde belgeye sahip olunabilir. İşte tüm bu süreçler için profesyonel bir danışmanlık firmasından yardım alınması sürecin hem hızlı hem de sağlıklı ilerlemesini sağlar.
ISO 45001 Belgesini Kimler Alabilir?
ISO 45001 standardı hem hizmet hem de üretim sektöründeki küçük, orta ve büyük ölçekli şirket ve kuruluşlar tarafından kullanılabilen bir sertifikadır. Nitekim küçük ölçekli kuruluşlar, belediye idareleri ve kamu kuruluşları da dahil hepsi bu standarttan faydalanır. Bunun yanında iş sağlığı ve güvenliği sertifikası, işletmelerdeki her bir personeli etkiler. Şirket veya kuruluşlar, bu belgenin sayesinde ise iş ortamındaki güvenliği maksimum düzeye çıkarabilir.
İş sağlığı ve güvenliği yönetim sistemi belgesi, Üst Düzey Yapı standartlarının temel yapısını takip etmektedir. Üst Düzey Yapı Standartları (HLS), diğer önemli yönetim sistemlerinden biridir. Bu 45001, örneğin ISO 9001 ve 14001 standardıyla uyumlu bir hale getirmektedir. Dolayısıyla diğer standartlara entegre edilebilen bir yönetim sisteminin parçası olarak kullanılabilmektedir.
İşletmeler, ISO belgelendirme hizmeti sunan bağımsız kuruluşlarla anlaşarak yönetim ve prosedürleri yerine getirdiği takdirde ISO 45001 belgesine sahip olabilmektedir. Bununla birlikte şayet zaman kısıtlı ise danışmanlık hizmeti veren kuruluşlar ile görüşmeleri ise yararlarına olacaktır.