İş güvenliği ve sağlığı mevzuatı, her işletmenin çalışanlarının sağlığı ve güvenliğiyle ilgili uygunsuzlukları risk analizi yaparak öngörmesini ve tanımlamasını ister. Bu konunun değerlendirme kısmında ise işteki tehlikelerin tanımlanması yapılır. Ayrıca tehlikeyle ilişkili riskin belirlenmesi sağlanır. İş güvenliğinde risk faktörü konusunda yapılan çalışmalar en koruyucu unsurlardan biridir.
Risk Konusundaki Genel Tanımlamalar
Risk çalışmalarında değerlendirme kısmı, güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak için yapılan sistematik uygulamaları ifade etmektedir. İşletme ortamı izlenmeli ve tehlikeli durumlar dikkatlice incelenmelidir. Risk değerlendirmesi ve yönetimi işletmedeki güvenlik sürecinin bir parçasını oluşturmaktadır.
Eurolife OSGB risklerle ilgili çalışmalarda profesyonel ve işbirliğine dayalı bir çalışma yapmaktadır. İşletmeler risklerle ilgili eğitim alarak çalışma ortamlarıyla ilgili analiz süreçlerini başlatabilirler. Bunun için iş yerleri iş güvenliği konusunda profesyonel destek almak için bizimle iletişime geçebilir.
Bu konuyla alakalı bazı tanımlamalar yapalım:
- Risk, işletmelerde zararlı bir durumun olasılığı ve şiddetini ifade etmektedir.
- Tehlike, ağır kazalara neden olacak durumlara denir.
- Güvenlik, risk faktörlerinin kabul edilebilir düzeyde olduğunu ifade eden durumlardır.
- Risk değerlendirmesi, işletmedeki tehlikeli bir vaziyetin sonucu olarak personelin sağlık ve güvenliği hakkındaki risklerin değerlendirilme sürecidir.
- Risk analizi yapılırken nesneye bağlı marjinal değerler öngörülmektedir. Ardından riskler tanımlanmakta ve riskin kapsamı değerlendirme altına alınmaktadır. Bu konu risk konusunda değerlendirmenin bir parçasını oluşturmaktadır.
Tehlikelerin Belirlenmesi ve Risk Değerlendirmesi
İşletmelerdeki çevre, tesisler ve çalışma şartlarıyla ilgili tehlikeler ve problemler sistematik olarak tanımlanmalı ve incelenmelidir. Problemler giderilmezse, personelin sağlık ve güvenlik üzerindeki etkilerini değerlendirmek çok önemlidir. Bir işyerindeki tehlikeler değerlendirilirken aşağıdakilere dikkat etmek gerekmektedir:
- Sağlık riskleri ve kaza riskleri ele alınmalıdır.
- Tehlikenin ergonomik, psikolojik, fiziksel ve sosyal yönden dezavantajları konuşulmalıdır.
- İşletmenin yapısı ve inşası göz önünde tutulmalıdır.
- İş aletlerinin, makinelerin ve diğer ekipmanların güvenliği kontrol edilmelidir.
- İlk yardım, kurtarma operasyonları ve kazaların önlenmesi konusunda çalışılmalıdır.
- Personel tarafından kullanılan tesisler incelenmelidir.
- Mesleki ve işle alakalı hastalıklar ve potansiyel tehlikeler irdelenmelidir.
- Personellerin yaşı, cinsiyeti, yeterliliği ve diğer özelliklerine dikkat edilmelidir.
İş güvenliği için tehlikelerin tanımlanması ve risk faktörlerinin analiz edilmesi çok önemli konulardır. Risk değerlendirmesi yapılırken aşağıdaki adımlar takip edilmektedir:
- Öncelikli olarak tehlikelerin ve risklerin belirlenmesi gerekmektedir.
- İşletmede kimlerin risk altında olduğu tanımlanmalıdır.
- Tehlikeli durumların niteliksel ve niceliksel risk açısından değerlendirilmeleri yapılmalıdır.
Tehlikeyi ortadan kaldırmak ya da risk seviyesini azaltmak için risk yönetimini uygulamaya koymak gerekmektedir.
Risk Analizi Nasıl Yapılır?
Çalışma ortamlarında riskle ilgili çalışmaların yapılması iş sağlığı ve güvenliği yönünden kanunlara uyum sağlamak için önemlidir. Risk konusunda yapılan analizlerde çalışma ortamındaki riskler tahmin edilebilir. Buna ek olarak tahmin edilen risklerin etkileri hesaplanabilir. Ayrıca bu risklerden kaç kişinin etkilenebileceği bilinebilir.
İşyerinde riskle ilgili çalışmalar sonucunda iş kazaları büyük ölçüde önlenebilir. Yaralanma, sakatlık, hastalık, ölüm gibi durumların önüne geçilebilir. Böylece çalışma ortamlarında gereksiz para ve zaman maliyetleri azaltılabilir. İşletmeler faaliyetlerine kesintisiz devam edebilir.
İşletmeler risk analizi çalışmalarını şu sıklıkla yapmak zorundadır:
- Çok tehlikeli sınıfındaki işletmeler için 2 yılda minimum 1 kez yenilenmelidir.
- Tehlikeli sınıfındaki işletmeler için 4 yılda 1 kez analiz yapılmalıdır.
- Az tehlikeli sınıfındaki işletmeler için 6 yılda 1 kez analiz yenilenmelidir.
Peki, en yaygın risk analizi yöntemleri nelerdir? Bu konuyu; çeklist yöntemi, what if yöntemi, matris yöntemi, kinney yöntemi, iş emniyeti analizi yöntemi, HAZOP yöntemi, hata ağacı analizi yöntemi, hata türü ve etkileri analizi yöntemi olarak sıralayabiliriz.
Analiz çalışmalarında, tehlike ve riskler olasılıklar kapsamında belirlenmektedir. Bu risklerden kimlerin, nelerin nasıl etkileneceği ve hangi şiddette zarar göreceği saptanır. Riskler, toplanan veriler eşliğinde işletmenin kendine has özellikleri dikkate alınarak yapılmalıdır. Ayrıca uluslararası standartlar temel alınarak, yukarıdaki saydığımız yöntemlerden uygun olanı seçilerek risk analizi, risk değerlendirilmesi gerçekleştirilmelidir.
Bir işletmede risk seviyesi en yüksek olandan başlanarak riskler ortadan kaldırılmalıdır. Ancak bu mümkün değilse kontrol önlemleri ile riskler kabul edilebilir bir seviyeye getirilmelidir. Bunun için risk önlemleri kararlaştırılırken ilk önce tehlike ya da tehlike kaynakları bertaraf edilir. Ardından tehlike, tehlikeli olmayan ya da daha az tehlikeli olan durumlara dönüştürülür. Eurolife OSGB, kabul edilebilir seviyeye indirilen riskler için alınmış tedbirleri izlemeye devam etmektedir.
Risk Yönetiminin Önemi
Yaralanmaları azaltmak ve ortadan kaldırmak için alınan önlemlere yaklaşmada kullanılan bakış açısına risk yönetimi denilmektedir. Öncelikli olarak tehlikelerin tanımlanması ve tahmin edilmesi gerekmektedir. Güvenlik tedbirlerinin seçilmesi ve uygulanması risk yönetiminin içindedir. İşletmede zarar olasılığının ve şiddetinin tahmin edilmesi risk yönetimi için önemlidir.
Risk analizi, risk değerlendirilmesi için alınacak tedbirler aşağıdaki maddelemelerde açıklanmıştır:
- Büyük bir riski azaltmak için bir işlemin etkili kullanılması ve işlemin sonucunun verimli olması gerekmektedir.
- Risk ne kadar şiddetliyse etkilenen kişiler daha fazla olacaktır. Bu yüzden alınacak tedbirler çok önemlidir.
- Alınan tedbir yapılan faaliyeti daha kolay hale getiriyorsa, uygulamaya değerdir. Bu tedbirin iş güvenliği açısından etkisi kayda değer olmasa da mevzu olan tedbir uygulanmalıdır.
- En iyi ölçümlerin pahalı olduğu her zaman doğru değildir. Genel olarak daha az masrafla küçük değişiklikler yapılarak verimli sonuçlar elde edilebilir.
Bir işletmenin risk yönetimi emniyet düzeyinin sürekli olarak artmasına neden olan toplam bir değerlendirmeye dayanmalıdır. İşletmenin güvenlik seviyesinin korunması ve iyileştirilmesi, risk faaliyetlerin geliştirilmesine bağlıdır. Ayrıca güvenlik konusu sürekli takip altında olmalıdır.
Sonuç olarak; Eurolife OSGB firmamızda yer alan A, B, C sınıfı sertifikalı iş güvenliği uzmanları tehlike, risk analizi, risk değerlendirilmesi çalışmaları yapmaktadırlar.