Her kurum ve kuruluş çalışanlar için güvenli bir ortam sağlamalıdır. Güvenli ve sağlıklı bir ortamın sağlanması hem çalışanların hem de üretilen ürünlerin verileri için oldukça mühimdir. İş sağlığı ve güvenliğinin sağlanmasında risk değerlendirmesi yükümlüğü önemli bir rol oynamaktadır.
Bu yönetmeliğe göre işverenler, ortamın ve çalışanların güvenliğini sağlamalıdır. Aynı zamanda sadece sağlamakla kalmaz bu güvenliğin devamlı olması da gerekir. İş güvenliği ve sağlığı adı altında alınan kararlar hem çalışanları hem de işverenleri etkileyen durumlardır.
Risk değerlendirmeleri, önceden alınacak olan tedbirler açısından oldukça önemlidir. Kurum ve kuruluşlara yapılan risk değerlendirmeleri ile meslek hastalıkları ve iş kazaları riskleri önceden tespit edilir. Böylece olası bir kaza sonucu riskler daha aza indirilerek çalışanlar daha sağlıklı bir şekilde çalışır. Risk değerlendirmesi yükümlüğü ve kurallarını aksatan, bunları yapmayan kurumlar, çalışanların güvenliğini göz ardı etmektedir. Olası kaza ve risk durumunda çalışanların güvenliğini sağlamak her iş yerinin en önemli görevidir.
İçindekiler
Toz Ölçümü, Test ve Analiz
Çoğu iş yerinde tozlardan kaynaklanan riskler işçilerin huzurunu bozan bir durumdur. Tozdan kaynaklanan problemlerin ortadan kaldırılması ise iş sağlığı ve güvenliği çalışanlarının en büyük görevlerinden biridir. İş güvenliği ve sağlığı uzmanları, risk değerlendirmesi yükümlüğü altında toz ölçümü, test ve analiz yapmaktadır. Tozlar hava ya da başka bir gaz içerisinde bulunabilen katı taneciklerdir. Toz ölçümü yapılarak güvenlik açısından ortaya çıkabilecek çizgiler önceden belirlenir ve önlem alınır.
İşyerlerinde olumsuz etkileri olan tozu analiz etmek ve bununla mücadele etmek için toz ölçümleri yapılır. Toz ölçümleri insan sağlığını etkileyen ufak katı partiküllerin ölçülmesi ile gerçekleşir. 6331 sayılı iş güvenliği kanunu ise toz ölçümünü zorunlu bir hale getirmiştir. Toz ölçümleri açık ve kapalı madenlerle, talaş gibi ürünlerin imalat edildiği fabrikalarda, mobilyacılarda, kimya ve ilaç endüstrisinde ve dökümhane gibi alanlarda yapılabilir. Yapılan ölçüm sonucu iş yerinin sağlık açısından daha iyi bir hale getirilmesi için çalışmalar sürdürülür.
Tozlu Ortamda Çalışmanın Zararları
Tozlu ortamlarda bulunmak ve çalışmak hem iş verimliliğini düşürür hem de mesleki rahatsızlıklara yol açabilir. Çalışma ortamlarında toz partiküllerini yüksek oranda olması sağlığı ciddi bir şekilde tehdit eder. Genel olarak solunum ile birlikte akciğerlere ulaşan bu tozlar tüm pnömokonyoz denilen hastalığa sebebiyet vermektedir. Bu yüzden firmalar toz ölçümlerini düzenli olarak yapmalı ve bu miktarı en az da indirgemek için çalışmalıdır. Risk değerlendirmesi yükümlüğü altında toz ölçümü yaptırmak mecburi bir görevdir.
Toz Ölçümü Kaç Yılda Bir Yapılmalıdır?
Her firma toz ölçümlerini farklı aralıklarla yapar. Çok tehlikeli sınıflara genel olarak iki yılda bir tehlikeli sınıflarda dört senede bir, az tehlikeli sınıflarda ise altı senede bir ölçüm yapılmaktadır. Fakat iş yerlerinde çeşitli değişiklikler yapılırsa, ölçüm süreleri de daha erkene çekilmelidir. Düzenli olarak yaptırılması çalışan sağlığı ve güvenliği için oldukça önemli bir husustur.
Düzenli olarak denetim uygulanan firmalar yılda bir kere toz ölçümü yaparak çeşitli riskli hastalıkların önüne geçer. Toz ölçümü aksatıldığı durumlarda ise riskin ne kadar büyük olduğu görülemez hale gelir. Risk değerlendirmesi yükümlüğü için bu durum oldukça tehlike arz eden bir durumdur.
Bu yüzden düzenli periyodlarla toz analizleri mutlaka yapılmalıdır. Bunun dışında iş güvenliği ve sağlığı uzmanı gerekli gördüğü her durumda toz ölçümü yapar. İş yeri değişikliği, malzeme değişikliği ve ek iş gerektiren durumlarda sık ölçüm yaptırmak gerekir. Sonuç olarak risk değerlendirmesi ve güvenli bir ortam için toz ölçümü mutlaka yapılmalıdır.
Risk Değerlendirmesi Yükümlülüğü
İlk olarak risk değerlendirmesi işlemi yapılırken dikkate alınması gereken pek çok unsur bulunmaktadır. İşletme ekibiyle olası tehlikeleri belirleyip, risk tablosunu hazırlar. Ardından kontrol tedbirlerinin karşılaştırılması gibi pek çok işlem sonucu risk değerlendirmesi yapar. İşletmelerde risk değerlendirmesi yapılması, yöneticilerin risk değerlendirmesi yükümlüğü ve sorumluluklarını ortadan kaldırmaktadır. Fakat risk değerlendirme sürecinde işverenler, ilgili kurumlara bilgi vermelidir.
Ülkemizde bulunan pek çok işletme risk analizinden yararlanmaktadır. İş güvenliği ve sağlığının korunması için gerekli olan risk analizleri düzenli aralıklarla yapılması gerekilen bir değerlendirmedir. Bazı işletmelerin risk analizi yapması zorunluyken bazıların böyle bir zorunluluğu yoktur. Bu durum işletmelerin risk sınırlarına göre belirlenmektedir. İşletmelerin hangi tehlike kodlarına sahip olduğu bu durumu belirleyen unsurdur. Az tehlikeli, tehlikeli ve çok tehlikeli olmak üzere her iş yerinin farklı zamanlarda risk değerlendirmesi yapması gerekir.
Risk Analizi Neden Yaptırılmalıdır?
Bir kurum ya da kuruluşta güvenli ortam sağlanması önemlidir. Risk değerlendirmesi yükümlüğü altında yapılan analizler de güvenlik açısından mühim bir durumdur. İşverenler, iş yerlerinde mevcut olan ya da dışarıdan gelen tehlikeleri önceden belirlemeli ve önlem almalıdır. Bu analiz çalışmalarına sadece işveren yöneticiler değil aynı zamanda çalışanlar da fayda sağlar.
Risk analizlerinin düzenli olarak yapılması oldukça önemlidir. İşletme periyodik aralıklarla yaptığı risk analizlerinde çalışanların fikirlerini de alarak ilerlemelidir. Eğer firmalar düzenli olarak risk analizi yapmazsa, olası iş kazaları durumunda meydana gelecek hasar daha büyük olur.
Risk Analizi Yapılırken Dikkat Edilmesi Gerekilen Hususlar
Bir iş yeri iş sağlığı ve güvenliği açısından mutlaka risk analizleri yapmalıdır. Risk değerlendirmesi yükümlüğü bu durumu çoğu firma için zorunlu hale getirmiştir. Risk analizi yaparken dikkat edilmesi gereken durumlar ise;
- Risklerden etkilenecek çalışma ekiplerin durumu,
- Kullanılan ekipmanların ve kimyasal maddelerin seçimi,
- İş yerinin düzeni,
- Hususi politika gereken gruplar ve kadın işçilerin durumu,
- Analiz sonucunda çalışma sahasında alınması gereken tedbirler,
- Tehlike durumlarına karşın alınacak önlemlerin koruma oranlarının yükseltilmesi, aynı zamanda her kademede uygulanması için gereken çalışmalar,
- Yönetici, çalışma sahasında işçilerin maruz kaldığı riskleri belirlemeli ve gerekli araştırmaları yapmalıdır.
Sağlık Gözetimi
İş yerlerinde dikkat edilmesi gerekilen bir diğer husus ise sağlık yönetimidir. Risk değerlendirmesi yükümlüğü adı altında incelenen sağlık gözetimi çoğu firmanın en önem verdiği konulardan birisidir. Çalışanların mesleki hastalıklara kapılmaları ve iş kazası sonucu yaralanmamaları veya ölmemeleri dikkat edilmesi gereken hayati bir husustur. Temel sağlık gözetimi anlayışı öncelikli olarak çok tehlikeli gruplara tanıtılırken, diğer tüm tehlike içeren mesleki gruplarını da kapsamalıdır.
İş yeri sağlık birimlerinin kurulması her açıdan zorunlu bir durumdur. İş yeri sağlık birimlerinde hekim ve hemşire gibi sağlık personelleri çalışmalıdır. Bu durum işlerin verimli bir şekilde ilerlemesi, çalışanların sağlığının korunması ve mesleki hastalıkların oluşmaması için gereklidir. İş yerlerinin görevi çalışanları tedavi ettirmek değil, en başta olası rahatsızlıkların ortaya çıkmasını engellemektir. Bu durum doğrultusunda sağlık gözetimi düzenli olarak yaptırılması ve kötü koşulların önü kapatılmalıdır.
Çalışanların düzenli olarak sağlık hekimleri kontrollerinden geçmesi ve izlenmesi kurumların dikkat etmesi gereken bir durumdur. Aksi takdirde çalışan meydana gelen mesleki rahatsızlık durumunu mahkemeye kadar taşır. Önceden önlem alınması hem işveren hem de çalışanlar için faydalı olacaktır. İş yerinde bulunan hekimler ile ilgili alınması gereken yükümlülükler ise işverene aittir. İşveren işçilerin sağlığı ve güvenliği ile ilgili durumların sunulmasından da sorumludur. Risk değerlendirmesi yükümlüğü açısından çalışanların sağlık gözetimi zorunlu bir durumdur.